Bitcoin ҳалвинглари нима ва у нега инвесторлар учун муҳим?
Шу пайтгача амалга оширилган 4 та ҳалвинг жараёнига қаралса, ҳодиса криптовалюта нархининг ошишига олиб келган.
Bitcoin ҳалвинг — ҳар тўрт йилда бир марта содир бўладиган воқеа бўлиб, у майнерларга мукофот сифатида бериладиган янги Bitcoin миқдорини ярмига қисқартиради. Бу жараён Bitcoin протоколига инфляцияни назорат қилиш ва умумий таклифни чеклаш мақсадида киритилган. Ҳалвинг натижасида Bitcoin қазиб олиш қийинлашади ва мавжуд тангаларнинг таъминоти чекланган бўлиши таъминланади, бу эса узоқ муддатли қийматни сақлаб қолишга ёрдам беради.
Инфляция ва чекланган таклиф
Bitcoin ҳалвингнинг асосий сабаби инфляция билан боғлиқ хавотирларни камайтиришдир. Инфляция – вақт ўтиши билан валюта харид қобилиятининг пасайиши демакдир. Анъанавий иқтисодиётда марказий банклар одатда иқтисодий барқарорликни таъминлаш учун инфляция даражасини тахминан 2% атрофида ушлаб туришга ҳаракат қилади. Bitcoin ҳалвинг янги тангалар миқдорини камайтириб, уларнинг чекланганлигини ошириш орқали инфляцияга қарши туришга ҳаракат қилади. Натижада, Bitcoin’нинг узоқ муддатли қиймати мустаҳкамланиши мумкин, аммо бу ҳалвинг оддий фиат валюталар инфляциясидан бевосита ҳимоя қилмайди.
Bitcoin талабига таъсири
Bitcoin ҳалвинглари тарихан талабнинг ошишига олиб келган. Янги чиқарилаётган Bitcoin сони камайгани сабабли таклиф қисқаради ва бу одатда нархларнинг ошишига сабаб бўлади. Олдинги ҳалвинглар буни тасдиқлайди – ҳар бир ҳалвингдан сўнг Bitcoin нархи ошган. Бу жараён инвесторлар ва спекуляторларга фойда келтириши мумкин, чунки улар келажакда нархларнинг ошишини кутишади.
Bitcoin ҳалвинг ва талабга таъсири
Тарихий маълумотларга кўра, Bitcoin ҳалвинглари одатда нархнинг ошишига олиб келган. Бунинг асосий сабаби — янги чиқарилаётган Bitcoin миқдорининг камайиши билан боғлиқ:
2012 йилги ҳалвинг – Bitcoin нархи $12 атрофида эди, кейинги йил эса $1,000 га етди. 2016 йилги ҳалвинг – ундан олдин Bitcoin нархи $650 атрофида бўлиб, кейин $19,000 гача кўтарилди. 2020 йилги ҳалвинг – Bitcoin $8,500 атрофида эди, кейин эса $69,000 га етди. 2024 йилги ҳалвинг – нарх $43,000 атрофида эди, ушбу воқеадан сўнг эса тарихий энг юқори миқдор – $100,000 дан юқорига чиқди.
Ҳалвингларда мукофотлар қанчагача туширилган?
Bitcoin ҳалвинглари олдиндан белгиланган бўлиб, ҳар тўрт йилда бир марта содир бўлади. Бугунгача қуйидаги ҳалвинглар амалга оширилган:
- 2012 йил 28 ноябрь – мукофот 25 BTC’га туширилди.
- 2016 йил 9 июль – мукофот 12.5 BTC’га туширилди.
- 2020 йил 11 май – мукофот 6.25 BTC’га туширилди.
- 2024 йил 19 апрель – мукофот 3.125 BTC’га туширилди.
- 2028 йилда кутилмоқда – мукофот 1.5625 BTC’га туширилади.
Ҳозирда тахминан 19.9 миллион Bitcoin муомалада бўлиб, 21 миллион чегарасига етгунча яна тахминан 1 миллиондан кўпроқ Bitcoin қазиб олиниши керак.
Bitcoin ҳалвинглари жами 21 миллион Bitcoin қазиб олингунча бу жараён давом этади, бу эса тахминан 2140 йилда содир бўлади. Агар ҳар тўрт йиллик halving даври сақланиб қолса, яна 29 та halving амалга оширилади. Шунда блок мукофотлари 0.00000001 BTC (сатоши) гача камаяди.
